Stichting Sanderling was nauw betrokken bij de Erasmiaanse Dodenherdenking op 16 mei 2022. De plechtigheid begon met de vertoning van de herdenkingsfilm Erasmiaanse Namen die Stichting Sanderling maakte in 2020. Vervolgens was er een toespraak van de rector, een lezing door een speciale genodigde en het oplezen van de namen van de Erasmiaanse Namen door leerlingen van de school.
De spreker was oud-leerling Lex Lensink. Hij vertelde de leerlingen het indrukwekkende verhaal van zijn moeder, Erasmiaan Rita Lensink-Bosman. Zij was twaalf jaar aan het begin van de oorlog. Rita moest tijdens de oorlog van school omdat ze een Joodse achtergrond had. Ze kwam achtereenvolgens terecht op het Joods Lyceum, op ‘concentratiekasteel’ De Schaffelaar in Barneveld, in het doorvoerkamp Westerbork en uiteindelijk in concentratiekamp Theresienstadt. Haar ouderlijk gezin wist de oorlog te overleven doordat hun vader het gezin aanmeldde voor een trein die naar Zwitserland zou gaan. Dat gebeurde ook, tegen alle verwachting in. De titel van de lezing, ‘Lichtjes in het donker’, verwees naar de twinkelende lichtjes van het vrije Zwitserland die de treinreizigers ’s nachts zagen aan de overkant van het Bodenmeer.
Na de lezing lazen leerlingen de namen voor van de 130 Erasmiaanse oorlogsslachtoffers. Onder hen waren 80 Joodse Erasmianen. De andere slachtoffers waren verzetsstrijders, krijgsgevangenen, militairen, burgers die omkwamen in Japanse interneringskampen en burgers die omkwamen bij bombardementen en beschietingen.
Tussen elke reeks van tien namen lichtte de rector, Bouwien Bovenberg, één naam uit. Dit was een suggestie van Stichting Sanderling, om de leerlingen stil te laten staan bij de verhalen achter de Erasmiaanse Namen. De uitgelichte namen waren zorgvuldig gekozen: namen van Erasmianen die lid waren van de nog steeds bestaande schoolkrant, leerlingenvereniging en het schooltoneel; namen die op de tentoonstelling hingen; en de namen van wie nabestaanden aanwezig waren. Bewust werd gekozen voor een goede balans tussen mannen en vrouwen. In de volle aula kon je een speld horen vallen.
Jullie hoorden de naam Jos Winkel.
Jos Winkel was de oprichter van de RGB, de Rotterdamse Gymnasiastenbond.
Hij kwam om tijdens de Dodenmars van Auschwitz naar Sachsenhausen.
Bob Oosthoek was een bekende toneelspeler en regisseur.
Zijn eerste toneelstuk regisseerde hij op het Erasmiaans.
Tijdens de oorlog ging hij in het verzet. Hij hielp Joden onderduiken.
Bob Oosthoek werd opgepakt en op de trein gezet naar concentratiekamp Neuengamme.
Bij Hengelo sprong hij uit de trein.Daar werd hij dood gevonden.
Erasmiaan Dora van Veen had twee kinderen: Jacky en Betty.
Het Joodse gezin wilde al voor de oorlog vluchten naar Amerika.
Dat mislukte.
Hun visumaanvragen lagen al op het Amerikaanse consulaat.
Dat verbrandde tijdens het bombardement van mei 1940.
Dora dook onder met haar zoontje Jacky.
Haar man, Marcus, dook onder met hun dochtertje Betty.
Dora en haar zoontje werden opgepakt en vermoord.
Marcus en hun dochtertje overleefden de oorlog.
De dochter van Dora en Marcus is vandaag bij ons.
Het verhaal van haar moeder en grootvader, beiden Erasmianen, hangt hier op de tentoonstelling.
Twee Erasmianen, Lientje en Egon, werden verliefd op elkaar.
Ze trouwden in 1942.
Een half jaar later werden ze vermoord in Sobibor.
Samen met hun dochtertje Lea.
Lea was een baby, vijf maanden oud.
Na de herdenking konden de leerlingen een bezoek brengen aan de tentoonstelling Erasmiaanse Namen, die ook dit jaar was opgebouwd op school. Op de tentoonstelling hingen de levensverhalen van veertien Erasmiaanse oorlogsslachtoffers. Hun levens zijn onderzocht door eindexamenleerlingen van het Erasmiaans, die dit deden voor hun profielwerkstuk. Daarnaast heeft kunstenaar Bart Domburg de namen van alle Erasmiaanse oorlogsslachtoffers opgeschreven op grote vellen papier, zoals hij eerder voor Herinneringscentrum Kamp Westerbork de namen opschreef van alle Nederlandse Joden. De tentoonstelling was tot eind juni 2022 op school te bezichtigen.
Een nieuwe toevoeging aan de tentoonstelling was het verhaal van Simon Kleinkramer (1926-1943). Erasmiaan Julius Veer onderzocht het leven van Siem Kleinkramer voor zijn profielwerkstuk. Tot dusverre was er nauwelijks iets bekend over het korte leven van Siem. Julius vond echter een paar uitzonderlijke bronnen. Zo kon hij een beeld schetsen van Siems laatste jaren. Het is het verhaal van een intelligente, onschuldige gymnasiast die verstrikt raakte in de machinaties van de Holocaust. Het verhaal van een Rotterdamse jongen met Sliedrechtse wortels. Het verhaal van een onderduikpoging, een redding, een arrestatie, een vrijlating, en dan toch nog deportatie, dwangarbeid en de dood. Het verhaal van Siem is ook gepubliceerd in Over… Sliedrecht, het periodiek van de historische vereniging Sliedrecht, en in Tolle Belege, het orgaan van de oud-leerlingenvereniging van het Erasmiaans Gymnasium.
’s Avonds was er op school een bijeenkomst voor oud-leerlingen die op welke manier dan ook hebben meegeholpen met het project Erasmiaanse Namen. Er waren toespraken van rector Bouwien Bovenberg en Anne Schram van Stichting Sanderling. Ook bij deze gelegenheid werden de Erasmiaanse Namen voorgelezen, gezamenlijk door leerlingen en oud-leerlingen.